Επιταγή

Επιταγή

Η επιταγή χρησιμοποιείται στην Ελλάδα ως μέσο πληρωμής και εξυπηρετεί κυρίως τη διεξαγωγή των πληρωμών. Επιταγή είναι το έγγραφο συγκεκριμένου τύπου, το οποίο προβλέπεται από το νόμο και  με το οποίο  ο εκδότης της επιταγής δίνει την εντολή στον πληρωτή να πληρώσει για λογαριασμό του ορισμένο ποσό στον δικαιούχο της επιταγής, το οποίο αναγράφεται πάνω στην επιταγή. Πληρωτής της επιταγής είναι συνήθως οι τράπεζες αλλά μπορεί να είναι και κάποιο αντίστοιχο πιστωτικό ίδρυμα.

Η επιταγή είναι πληρωτέα κατά την εμφάνισή της. Η επιταγή εμφανίζεται εμπρόθεσμα για πληρωμή μέσα σε προθεσμία 8 ημερών από την ημερομηνία έκδοσής που αναγράφεται σε αυτή, όταν ο τόπος έκδοσης της επιταγής είναι η Ελλάδα. Ο πληρωτής (συνήθως η τράπεζα) έχει την υποχρέωση να πληρώσει την επιταγή που εκδίδει ο πελάτης του, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν διαθέσιμα χρηματικά κεφάλαια του πελάτη στην  κατοχή του. Μετά την παρέλευση του οκταημέρου ο πληρωτής δικαιούται  να πληρώσει τον δικαιούχο της επιταγής, χωρίς ωστόσο να έχει τη νομική υποχρέωση.

Η μεταβίβαση της επιταγής γίνεται κυρίως με οπισθογράφηση. Νόμιμος κομιστής της επιταγής και δικαιούχος της είναι αυτός που στηρίζει το δικαίωμά του σε αδιάκοπη σειρά οπισθογραφήσεων. Άλλοι τρόποι μεταβίβασης της επιταγής είναι α) η εκχώρηση, στις περιπτώσεις που  εκδίδεται ονομαστική επιταγή στην οποία κατονομάζεται ο δικαιούχος της και β) η μεταβίβαση με συμφωνία και παράδοση, στις περιπτώσεις που εκδίδεται μία επιταγή με τη ρήτρα «εις τον κομιστή».

Μεταχρονολογημένη επιταγή: μεταχρονολογημένη επιταγή είναι η επιταγή που φέρει χρονολογία εκδόσεως μεταγενέστερη από την πραγματική. Οι μεταχρονολογημένες επιταγές χρησιμοποιούνται συχνά στις συναλλαγές ως μέσο πίστωσης προς διευκόλυνση των εμπόρων. Η μεταχρονολογημένη επιταγή είναι πάντα πληρωτέα εν όψει και μπορεί να εμφανιστεί εμπρόθεσμα προς πληρωμή οποτεδήποτε από την πραγματική ημερομηνία έκδοσης της εως και την παρέλευση του οκταημέρου από την πλασματική ημερομηνία έκδοσης που αναγράφεται σε αυτή.

Απαραίτητα στοιχεία για την εγκυρότητα της επιταγής:

1. Ονομασία επιταγή εντός του κειμένου

2. Εντολή πληρωμής ορισμένου ποσού

3. Όνομα εκείνου που πρέπει να πληρώσει

4. Τόπο πληρωμής

5. Χρόνο και τόπο έκδοσης της επιταγής

6. Υπογραφή εκδότη

Είδη επιταγών:

Κλασική επιταγή: Επιταγή που εκδίδεται από τον εκδότη/καταθέτη σε βάρος του τραπεζικού του λογαριασμού. Η τράπεζα δεν φέρει καμία ευθύνη για την πληρωμή αυτής και αν δεν υπάρχουν διαθέσιμα στο λογαριασμό του εκδότη θα σφραγισθεί ως ακάλυπτη.

(Η επιταγή αυτή μπορεί να μεταβιβαστεί με οπισθογράφηση από τον αρχικό δικαιούχο, σε κάποιον άλλο, που, με τη σειρά του, μπορεί να τη μεταβιβάσει σε ένα επόμενο κ.ο.κ. Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των μεταβιβάσεων. Ο αρχικός δικαιούχος θέτει την υπογραφή του, στην πίσω όψη της επιταγής και στη συνέχεια υπογράφει ο επόμενος δικαιούχος εάν θελήσει να μεταβιβάσει και αυτός την επιταγή)

Τραπεζική επιταγή: Επιταγή που εκδίδεται από μια τράπεζα επί αυτής της ίδιας μετά από αίτημα του πελάτη της για την πληρωμή του δικαιούχου. Ο δικαιούχος στην περίπτωση αυτή μπορεί να είναι βέβαιος ότι το ποσό είναι διαθέσιμο και ότι θα πληρωθεί, διότι στην ουσία η τράπεζα όταν εκδίδει την επιταγή αυτή έχει ήδη χρεώσει τον λογαριασμό του πελάτη της με το αντίστοιχο ποσό και το έχει αφαιρέσει λογιστικά από το λογαριασμό του. Απλώς, αντί να του παραδώσει τα χρήματα σε μετρητά, του παραδίδει για λόγους διευκόλυνσης, ταχύτητας και ασφάλειας την επιταγή.

Δίγραμμη επιταγή: Μια επιταγή μπορεί από τον εκδότη της ή τον κομιστή της να καταστεί «δίγραμμη». Με την «διγράμμιση» η επιταγή μπορεί να πληρωθεί από την τράπεζα μόνο σε άλλη τράπεζα ή σε πελάτη της ίδιας τράπεζας. Έτσι, εμποδίζεται η είσπραξη του ποσού της επιταγής από άγνωστο πρόσωπο, αφού επί δίγραμμης επιταγής η πληρωμή γίνεται σε ορισμένο πρόσωπο και όχι σε οποιονδήποτε κομιστή, όπως η κοινή επιταγή. Η δίγραμμη επιταγή διακρίνεται στην όψη από την κοινή, διότι στην μπροστινή της πλευρά εμφανίζει δύο παράλληλες γραμμές, οι οποίες μπορούν να τεθούν είτε από τον εκδότη, είτε και από τον κομιστή της επιταγής. Η «διγράμμιση» είναι γενική, όταν μέσα στις δύο παράλληλες γραμμές δεν σημειώνεται τίποτε ή αναγράφεται απλά η λέξη «τραπεζίτης», οπότε η δίγραμμη επιταγή πληρώνεται από την πληρώτρια τράπεζα μόνο σε άλλη τράπεζα ή σε πελάτη της. Στην ειδική «διγράμμιση», μέσα στις δύο παράλληλες γραμμές  σημειώνεται το όνομα συγκεκριμένης τράπεζα, οπότε η πληρωμή μπορεί να γίνει μόνο σε αυτήν ή , αν η επωνυμία της αναγραφόμενης τράπεζας συμπίπτει με την πληρώτρια τράπεζα, μόνο σε πελάτη αυτής.

Επισημαίνεται ότι επί επιταγής με γενική «διγράμμιση», αν αυτή δεν πληρωθεί σε άλλη τράπεζα ή σε πελάτη της πληρώτριας τράπεζας, δεν επέρχεται ακυρότητα της επιταγής, αλλά μόνο γεννάται υποχρέωση της τράπεζας που την πληρώσει προς αποζημίωση, εφόσον προκλήθηκε ζημία. Κατά τα λοιπά η δίγραμμη επιταγή κυκλοφορεί όπως η κοινή επιταγή, δηλαδή δεν απαιτείται για τη μεταβίβασή της η τήρηση οποιασδήποτε άλλης ειδικής διατυπώσεως. Δηλαδή η ευρεία πεποίθηση ότι με η δίγραμμη επιταγή δεν μεταβιβάζεται με οπισθογράφηση δεν είναι ορθή. Για να μην μπορεί να μεταβιβασθεί δια οπισθογραφήσεως μια επιταγή, όπως και όλα τα αξιόγραφα, πρέπει να φέρουν ρήτρα «ουχί εις διαταγήν» («όχι σε διαταγή), που μπορεί να τεθεί χειρόγραφα ή με σφραγίδα ευκρινώς οπουδήποτε επί της μπροστινής της όψης.

Λευκή επιταγή: Παρόλο που ο Νόμος δεν αναγνωρίζει τη λευκή επιταγή είναι δυνατή η μεταγενέστερη συμπλήρωση στοιχείων εάν κάτι τέτοιο έχει συμφωνηθεί μεταξύ του κομιστή και του εκδότη. Τυχόν ένσταση αντισυμβατικής συμπλήρωσης μπορεί να γίνει δεκτή υπό την προϋπόθεση ότι η επιταγή αποκτήθηκε με κακή πίστη ή δια βαρέως πταίσματος.