Μάρκετινγκ - καταναλωτής - περιβάλλον
Παρά τη σημαντική βοήθεια την
οποία προσφέρει το Μάρκετινγκ στην κοινωνία και παρά το γεγονός ότι έχει
αναπτυχθεί σε όλες τις προηγμένες κοινωνίες, εκφράζονται αρκετά παράπονα
εναντίον του.
Υποστηρίζεται από κάποιους ότι
πολλές φορές, οι δραστηριότητες του σε μια χώρα μπορεί να προκαλέσουν αύξηση
της κατανάλωσης δυσανάλογη με το ύψος των εισοδημάτων και αυτό να έχει
δυσάρεστα αποτελέσματα στην αποταμίευση και στις επενδύσεις όλης της οικονομίας.
Ακόμα εξαιτίας του, οι βιομηχανίες
αυξάνουν τη ρύπανση και δημιουργούν προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον.
Επιπλέον πως οι δραστηριότητες του
αυξάνουν το κόστος στα προϊόντα και τις υπηρεσίες και αυτό το πληρώνουν οι
καταναλωτές.
Επίσης ότι παρακινεί τους
ανθρώπους στην υπερβολική κατανάλωση και κάνει τους ανθρώπους να αγοράζουν
αγαθά τα οποία, στην πραγματικότητα, δε χρειάζονται.
Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν καταναλωτικά κινήματα. Το πρώτο δημιουργήθηκε το
1927 στις ΗΠΑ. Το κίνημα αυτό το 1936 μετονομάστηκε σε Ένωση Καταναλωτών. Στην
Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί από το 1962 το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ενώσεων Καταναλωτών.
Στη χώρα μας ιδρύθηκε το 1971 το
Ινστιτούτο Προστασίας των Καταναλωτών (ΙΝΚΑ). Λειτουργούν και άλλες οργανώσεις
με μικρότερο αριθμό μελών, όπως είναι η Ένωση Πολιτών κ.α. Από την πλευρά του
κράτους, από το 1981 λειτουργεί στο Υπουργείο Εμπορίου Υπηρεσία Προστασίας και
Ενημέρωσης Καταναλωτών. Τώρα ανήκει στη Διεύθυνση Τεχνικού Ελέγχου του
Υπουργείου Εμπορίου και ονομάζεται Τμήμα Προστασίας Καταναλωτή. Στη χώρα μας,
για την προστασία του καταναλωτικού κοινού και των οικονομικά ασθενέστερων
τάξεων, λειτουργεί και η Αγορανομική Υπηρεσία που συνεποπτεύεται από τα
Υπουργεία Δημόσιας Τάξεως και Εμπορίου.
Επιπλέον έχουμε και τη δημιουργία κινημάτων οικολογικού
περιεχομένου όπως
ενδεικτικά αναφέρουμε το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων (ΕΚΠΑΖ), την
Ελληνική Οργάνωση για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (HELMEPA),
Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων κ.α. που σαν στόχο έχουν την προστασία
του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μεταξύ των μελών και τη
συμβολή τους στην αντιμετώπιση τοπικών, και όχι μόνον, προβλημάτων, όπως και
γενικότερων θεμάτων του κοινωνικού συνόλου.
Το Μάρκετινγκ όμως στην τελική, μπορεί:
Να βοηθήσει στη σωστή διαχείριση
των παραγωγικών συντελεστών, γιατί, μεταξύ άλλων, προγραμματίζει την παραγωγή
προϊόντων τα οποία πρόκειται να ικανοποιήσουν ανθρώπινες ανάγκες, χωρίς σπατάλη
παραγωγικών συντελεστών σε προϊόντα που θα παραμείνουν απούλητα και
αχρησιμοποίητα.
Με τις έρευνες Μάρκετινγκ, οι
επιχειρήσεις διαπιστώνουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταναλωτών πριν
σχεδιάσουν και παραγάγουν τα προϊόντα τους. Μπορούν να καθορίσουν την κατάλληλη
τιμή πώλησης του προϊόντος, ώστε να είναι τόσο υψηλή που να δημιουργεί
εμπιστοσύνη για το προϊόν στους υποψήφιους αγοραστές και τόσο χαμηλή ώστε να
μην μπορούν να «μπουν» στην αγορά οι ανταγωνιστές.
Μπορούν, ακόμη, να διερευνήσουν
τον τρόπο με τον οποίο τα προϊόντα που παράγουν να φτάνουν στους καταναλωτές
όσο το δυνατό πιο σύντομα και χωρίς σπατάλη χρημάτων, καθώς επίσης και τον
τρόπο που θα τους βοηθήσει να «μπουν» σε νέες αγορές.
Με όλα αυτά αυξάνονται τα κέρδη
των επιχειρήσεων, τα οποία είναι απαραίτητα για την επιβίωση τους, και,
επιπλέον, γίνονται επενδύσεις και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί,
όπως μουσεία, αθλητικοί σύλλογοι κλπ. , με το Μάρκετινγκ οργανώνουν και
προβάλλουν το έργο τους.
Το Μάρκετινγκ βοηθά το κράτος στη
λειτουργία του. Για παράδειγμα το Μάρκετινγκ μπορεί να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα στη
Πυροσβεστική Υπηρεσία για την προστασία των δασών με τη συνεργασία των κατοίκων
των γύρω περιοχών. Οι κάτοικοι ενημερώνονται τια τις ενέργειες που πρέπει να
κάνουν όταν εκδηλωθεί η φωτιά, αλλά κυρίως για το τι πρέπει να κάνουν για την
πρόληψη της, τι πρέπει να προσέχουν και με ποιο τρόπο να συνεργαστούν με τον
τοπικό πυροσβεστικό σταθμό και τις άλλες αρμόδιες υπηρεσίες όπως ΔΕΗ κλπ.
Επομένως, ότι
παράπονα και αν προκαλούνται από τις δραστηριότητες του Μάρκετινγκ μπορούν να
αντιμετωπιστούν και να διορθωθούν αν τα κράτη λειτουργούν με κανόνες, όπως
πρέπει, και αν οι ίδιοι οι άνθρωποι το θελήσουν πραγματικά. Το Μάρκετινγκ είναι
ένα εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων και δε μένει παρά οι ίδιοι να ορίσουν
αν η χρήση του θα έχει μόνο θετικά αποτελέσματα ή και αρνητικά, τόσο για τον
άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον.