Ο πιο
διαδεδομένος τύπος κλίμακας για τη μέτρηση των στάσεων, πεποιθήσεων και απόψεων
μεγάλων ομάδων σήμερα.
Η προσέγγιση
αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι η συνολική βαθμολογία ενός ατόμου στην κλίμακα
δείχνει την στάση του απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Αποτελείται από
προτάσεις (ευνοϊκές ή δυσμενείς σε σχέση με το υπό μελέτη ζήτημα) που
ακολουθούνται από μια σειρά δυνητικών απαντήσεων. Συνήθως οι απαντήσεις αυτές
μπορούν να δοθούν με τη μορφή μίας κλίμακας πέντε ή επτά σημείων/επιλογών, που
υποδηλώνουν διαφορετικό βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας με την πρόταση (πχ επιλογές
μεταξύ του ‘διαφωνώ απόλυτα’ και του ‘συμφωνώ απόλυτα’). Τα σημεία αυτά
αντιστοιχούν σε μία αριθμητική τιμή την οποία ορίζει ο ερευνητής (πχ 1έως 7 ή
-3 έως +3 κλπ). Η βαθμολόγηση του κάθε συμμετέχοντα υπολογίζεται από τον μέσο
όρο των απαντήσεων που θα δώσει (αφού επανακωδικοποιήσουμε τις ερωτήσεις με
αντίστροφο νόημα).
Παράδειγμα:
Η στάση μου
απέναντι στους μετανάστες και τους πρόσφυγες στη χώρα μου είναι
απόλυτα
αρνητική
|
Αρκετά
αρνητική
|
Αρνητική
|
Ούτε
αρνητική,
Ούτε θετική
|
θετική
|
Αρκετά θετική
|
Απόλυτα
θετική
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
"τα διαστήματα μεταξύ των αριθμών να είναι ίσα, για να υπονοούμε την
ιδέα των ίσων αποστάσεων μεταξύ των διαδοχικών απαντήσεων"
Η διαδικασία
κατασκευής είναι απλούστερη σε σύγκριση με τη διαφορική κλίμακα.
Υπάρχει η
δυνατότητα μέτρησης εννοιών που έχουν πολυδιάστατο χαρακτήρα. Μία τέτοια
κλίμακα μπορεί να περιλαμβάνει 2 ή περισσότερες διαστάσεις του γενικότερου
ζητήματος. Πχ μία κλίμακα σχετικά με τις στάσεις των Δημοσιογράφων απέναντι στο
επάγγελμά τους θα μπορούσε να περιλαμβάνει δύο διαστάσεις: τη στάση τους
απέναντι στο κοινό και τη στάση τους απέναντι στη διεύθυνση ή στην ιδιοκτησία του
μέσου που εργάζεται.
Μία κλίμακα
αθροιστικής βαθμολόγησης θεωρείται περισσότερο αξιόπιστη από μία διαφορική
κλίμακα του ίδιου μεγέθους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι απαντήσεις στη διαφορική
κλίμακα είναι του στυλ συμφωνώ/διαφωνώ (έχουν μόνο δύο επιλογές). Οι
διαβαθμίσεις που υπάρχουν στην κλίμακα αθροιστικής βαθμολόγησης δίνουν τη
δυνατότητα στους συμμετέχοντες να δώσουν περισσότερο ακριβή απάντηση. Θεωρείται
επίσης ότι οι ερωτώμενοι αισθάνονται περισσότερο άνετα να απαντήσουν
χρησιμοποιώντας μία κλίμακα που δίνει περισσότερες επιλογές απάντησης από το
συμφωνώ/διαφωνώ και είναι πιθανότερο να εκφράσουν τις πραγματικές τους απόψεις
σχετικά με το ζήτημα.
Τα δεδομένα που
λαμβάνονται με κλίμακες αυτού του τύπου μπορούν να εξεταστούν με περισσότερο
εξεζητημένες στατιστικές αναλύσεις.